VERGETEN BEROEPEN: MEESTER KEURSLIJFMAKER

Oude archieven en documenten geven vaak interessante informatie prijs. Zo weten we dat Elandia van Campen, de minderjarige dochter van de secretaris van Piershil, halverwege de achttiende eeuw haar keurslijf liet aanmeten in Rotterdam. Dit gebeurde bij Govert de Leur, meester keurslijfmaker. Keurslijfmaker was een zeer gespecialiseerde tak binnen het beroep van de kleermaker.

Gedurende de achttiende eeuw was het gebruikelijk dat vrouwen en meisjes een keurs- of rijglijf droegen. Dit is een strak lijf, gevoerd en verste vigd met baleinen. Het rijglijf was doorgaans aan de voorzijde gesloten en aan de achterzijde voor zien van een vetersluiting. Door de veter strak aan te halen gaf het rijglijf het vrouwenlichaam de gewenste kegelvorm met slanke taille.

Baleinen zijn smalle repen, vervaardigd uit balein. Balein is een hoornachtig materiaal dat in lamellen (baarden) in de bek van de baleinwal vis van de bovenkaak naar beneden hangt. De walvissen filteren met deze baarden het voedsel (plankton) uit het water. Balein werd in de acht tiende eeuw verwerkt in rijglijven en hoepelrokken. De jacht op walvissen was zo intensief dat zij uiteindelijk werden bedreigd met uitsterven. De keurslijfmaker moest de grote stukken balein versnijden tot smalle reepjes en deze in de evenwijdig genaaide tunnels van het keurslijf persen. Dit was zwaar werk.

Omstreeks 1800 veranderde de mode. Dankzij de hoge taillelijn raakten de lange rijglijven en wijde hoepelrokken uit de mode. Comfortabeler korsetten met een sluiting middenvoor en bh’s kwamen hiervoor in de plaats. De bijlage Het nieuwe Modeblad van de lokale krant De Hoeksche Waard uit 1903 in de collectie van Museum Hoeksche Waard bevat een advertentie voor de bustehouders van de firma ‘A la taille Elegante’ in Amsterdam. Dit bedrijf adverteerde met ‘Ruimst gesorteerd Corsettenmagazijn’ en ‘Specialiteit: Corsetten op maat.’ In deze tijd waren de meeste korsetten en bh’s inmiddels in standaard maten uitgevoerd (geconfectioneerd) en vervaardigd op een naaimachine.

Kortom, op het gebied van mode en onderkleding was de Hoeksche Waard in het verleden lang niet zo geïsoleerd van de omliggende wereld dan je misschien zou denken.