Waterschap Hollandse Delta: Moderne Dijkenbouwers

Geïnspireerd op de bijdrage van Museum Hoeksche Waard over de polderwerker van vroeger (pagina [87), spraken we met waterschap Hollandse Delta over de moderne dijkwerken. Hoe gaat dit er tegenwoordig aan toe en hoe houden we de Hoeksche Waard droog? Marco Boer, projectmanager Waterveiligheid, vertelt je er alles over.

De ingrijpende overstromingen in Limburg deze zomer zijn je vast niet ontgaan. En volgens experts komen dit soort extremen in de toekomst steeds vaker voor. Het klimaat verandert en daarmee wordt de kans op wateroverlast groter. Gelukkig staan de ontwikkelingen op het gebied van waterveiligheid niet stil. “Niet alleen de manier van werken is veranderd van handmatig naar machinaal, ook inzichten en mogelijkheden veranderen door de komst van nieuwe technieken en rekenmethodes,” weet Marco.

Waterschap Hollandse Delta beheert en onderhoudt in de Hoeksche Waard zo’n 74 kilo meter aan primaire dijken. Ook zogenaamde kunstwerken, zoals gemalen en schutsluizen, vallen onder de verantwoordelijkheid van het waterschap. “Vanaf 2014 hebben we verschillende dijkversterkingen in de Hoeksche Waard uitgevoerd, tussen Zuid-Beijerland en Strijensas (Zuid), Oud-Beijerland en Goudswaard (Spui-Oost) en Oud-Beijerland en ‘s-Gravendeel. Het laatste deel van dit traject tussen Puttershoek en ’s-Gravendeel is in 2016 afgerond. De binnenberm is opgehoogd en verbreed en de dijk zelf verzwaard met klei. Dit is een traditionele manier van dijkversterking. Hier hadden we de ruimte voor en de klei kon eenvoudig via de rivier worden aangeleverd.” Dat het niet altijd eenvoudig is, bewijst de verhoogde dijk in Strijensas, vlakbij de haven. “Hier loopt een gemaal door de dijk met allerlei buizen. Dit wil je niet in een dijk hebben. Een dijk moet compact zijn. Daarom hebben we de buizen en leidingen verplaatst tot boven de dijktafel. Je komt hierdoor fors hoger uit, maar dit is noodzakelijk voor de veiligheid.”

De keen in Strijen
“Er staan binnenkort wel werkzaamheden aan secundaire keringen op de planning, waaronder het versterken van de boezemkade ‘De Keen’ in Strijen. Bij de laatste inspectie kwam de kade niet door de keurig. De kade is nu nog veilig is, maar moet aangepast worden aan de normen voor de toekomst. Dan gaan wij als projectteam aan de slag. We onderzoeken welke maatregelen nodig zijn voor een veilige en toekomstbestendige situatie. We betrekken altijd de omgeving bij onze plannen. De plotselinge invasie van ruwe mannen is gelukkig verleden tijd. Een dijkversterking is vaak een complex project en kan flinke impact hebben op de omgeving. Niet alleen vanwege geluid- en verkeershinder. Soms moet iemands achtertuin compleet op de schop of moet de woning worden opgevijzeld. Gezamenlijk overleg is dan essentieel om tot een goede oplossing te komen.”

Innovaties
Ook innovaties leiden volgens Marco ook tot minder overlast. Als voorbeeld noemt hij het trillingsvrij aanbrengen van damwanden. “Daarnaast leiden nieuwe rekenmethodes tot andere inzichten. Zo onderzoeken we op dit moment in samenwerking met Fugro en Deltares de sterkte van dijken op getijdenzand in relatie tot piping. Piping is het verschijnsel waarbij er water met zanddeeltjes onder de dijk doorstroomt door het verschil in waterstand. Er ontstaat dan een soort kanaal (pipe) onder de dijk. Als het gaat om kleine hoeveelheden water is dit niet erg, maar als de stroom groter wordt, kan de dijk verzwakken of zelfs instorten. Het vermoeden bestaat dat dijken op getijdenzand sterker zijn dan rivierzand. Als dit klopt, dan hoeven dit soort dijken minder vaak of in beperkte mate versterkt te worden. Dat scheelt overlast en bespaart naar schatting 100 miljoen euro, met als bijkomend voordeel een lagere milieu-impact. Dit soort inzichten helpen ons ook bij het optimaliseren van de veiligheidsnormen. Hierbij geldt: hoe specifieker, hoe beter. Verder houden moderne rekenmodellen ook steeds beter rekening met klimaatverandering, zodat we beter voorbereid zijn op toekomstige scenario’s, maar we zijn natuurlijk nooit klaar. We moeten blijven innoveren om ons te wapenen tegen het water en toekomstige veranderingen. We zoeken hiervoor graag de samenwerking op met andere waterschappen, partners en bedrijven.”

Kijk voor meer informatie over het werk van waterschap Hollandse Delta en actuele projecten op www.wshd.nl.