Dat is oneerlijk!

De Neef advocaten is hét advocatenkantoor in de regio dat zich volledig richt op het handelsrecht, voornamelijk voor bedrijven en instellingen. Het ervaren team begeleidt klanten op de rechtsgebieden koop, huur, vastgoed, arbeid, ondernemingsrecht en incasso. Omdat zij bewust geen zaken op andere rechtsgebieden behandelen, krijgt je de juridische kwaliteit die je van een echte specialist mag verwachten. Op de reviewwebsite Klantenvertellen.nl gaven klanten De Neef Advocaten afgelopen jaar gemiddeld een 9,3 met een aanbevelingspercentage van 100%.

Als je als ondernemer (ook) zaken met consumenten doet, is het verstandig om nog eens kritisch naar je modelcontracten en algemene voorwaarden te kijken.

Op grond van het Europees consumentenrecht gelden voor bepaalde contractuele afspraken namelijk bijzondere regels. Die regels zien op de bijkomende afspraken over bijvoorbeeld boetes, contractuele rente, buitengerechtelijke incassokosten, prijswijzigingen, beperking van aansprakelijkheid, automatische stilzwijgende verlenging enzovoorts.

Er bestaat een lijst van bedingen die al snel als oneerlijk worden beschouwd. Juristen noemen dat de ‘blauwe lijst’. Volgens de Europese richtlijn 93/13/EEG is een beding oneerlijk als het in strijd met de goede trouw het evenwicht tussen de rechten en verplichtingen van de partijen uit de overeenkomst aanzienlijk verstoort, ten nadele van de consument.

Een oneerlijk beding bindt de consument niet. Als een rechter een beding oneerlijk vindt, moet hij het beding vernietigen (ongeldig verklaren). Hij mag de gevolgen van het beding niet aanpassen, maar moet het hele beding vernietigen. Als straf mag de ondernemer dan niet terugvallen op de wet, zoals artikel 6:96 BW over vergoeding van incassokosten of artikel 6:119 BW over wettelijke rente. De regel ‘baat het niet dan schaadt het niet’ geldt hier dus niet.

Als in je algemene voorwaarden staat dat de klant in geval van niet tijdige betaling alle door jou gemaakte incassokosten moet vergoeden of een hogere rente dan de wettelijke rente verschuldigd raakt, kan de uitkomst van een procedure dus ook zijn dat de consument alleen de hoofdsom hoeft te betalen.

Normaal gesproken wijst de rechter zijn vonnis op grond van de door partijen aangevoerde stellingen, maar in consumentenzaken moet de rechter zo’n beding ‘ambtshalve’ beoordelen. Dat betekent dat de rechter die in de processtukken een oneerlijk beding ziet staan, het beding ook vernietigt als partijen daar geen beroep op hebben gedaan.

Er zijn de afgelopen jaren al heel wat oneerlijke bedingen vernietigd, met voor de ondernemer soms zeer onredelijke gevolgen. In 2021 is er een vonnis gepubliceerd over een consument die een zaal huurde voor een feest en dat kort tevoren annuleerde. In plaats van de gemaakte kosten en gederfde winst aan de ondernemer te moeten betalen, kreeg zij haar hele aanbetaling (75% van de contractwaarde) terug. Volgens de rechter was het annuleringsbeding oneerlijk waarmee de ondernemer ook zijn wettelijke recht op schadevergoeding had verspeeld.

In een zaak uit 2023 wilde een verhuurder huurachterstand innen. De rechter verklaarde het huurprijsaanpassingsbeding ongeldig, zodat de huur niet jaarlijks had mogen worden verhoogd en de huurders vanaf 2005 (!) te veel huur hadden betaald. Zij hadden daardoor dus geen huurachterstand, maar de huur vooruitbetaald.

De formulering van dit soort bedingen in je contracten is dus erg belangrijk. Gebruik daarom geen voorwaarden die je ergens op internet hebt gevonden, maar laat je advocaat ernaar kijken.