Search And Rescue Dogs Zuid-Holland Zuid (Sardogszhz) zet zich belangeloos in voor het opsporen van vermiste personen. Op de vraag ‘waarom zij dit doen’ hebben oprichters Hugh Hulleman en Jan Chris van Osnabrugge een duidelijk antwoord: “Als iemand vermist is, wil je als achterblijver weten waar en waarom! Wij willen duidelijkheid geven en onzekerheid wegnemen.”
Tekst: Cynthia van der Waal, Beeld: Sardogszhz
Een hobby wil Hugh het niet noemen, want het werk van Reddingshondenteam Sardogszhz is een zeer serieuze en vaak ernstige aangelegenheid. Maar het idee om een eigen hondenreddingsteam op te starten is wel ontstaan als hobby. Hugh vertelt: “De interesse was jaren geleden al gewekt na het zien van een documentaire over reddingshonden op National Geographic. Dat leek me mooi om te doen; om echt iets te kunnen betekenen voor mensen. Ik ben me hier verder in gaan verdiepen, maar onze hond, Beagle Pien, bleek vooral een goede neus te hebben voor barbecues. Met de komst van onze tweede hond Soof, een Weimarader, werd het meer serieus. Soof, van nature een jacht- en werkhond, bleek al snel een uitstekende hypersensitieve speurneus. Pien gaat overigens de opleiding Mantrailing volgen, daar is ze uitermate geschikt voor. We waren 4,5 jaar lang aangesloten bij Reddingshonden Team Zeeland en Reddingsorganisatie Zeeland, maar de reistijd stond niet in verhouding tot het aantal minuten training. Uiteindelijk ontstond het idee om zelf een team op te richten in de Hoeksche Waard, dus dat hebben we dan maar gelijk geregeld!”
Opleiding reddingshonden
Dat was november vorig jaar. Nog geen zes weken later, op 16 januari 2024, is Sardogszhz een feit. Hugh vervolgt zijn verhaal met een lach: “We staan bekend om ons snelle handelen. Alles onder het motto ’met stoom en kokend water’. Met andere woorden: alles kan als je het maar wilt! We hebben inmiddels een fantastisch team van 15 honden, waarvan drie nu inzetbaar en de rest naar verwachting binnen het jaar. Geleiders met inzetbare honden kunnen zich in principe altijd aanmelden. We kijken in alle gevallen of er sprake is van onbesproken gedrag, of het binnen het team klikt met het baasje en de hond en natuurlijk naar de bereidheid om ergens vol voor te gaan. We staan 24/7 klaar voor iedereen die een beroep op ons doet. Deelname aan het team is niet vrijblijvend, het is een commitment. De trainingen zijn pittig, maar enorm waardevol voor de band tussen baasje en hond. En natuurlijk met oog op wat je er uiteindelijk mee kunt: achterblijvers helpen in de zoektocht naar antwoorden.”
Competenties
Het reddingshondenteam Sardogszhz heeft een verscheidenheid aan competenties. Het team is onder andere gespecialiseerd in ‘vlakte zoeken’, ‘puin zoeken’ en ‘verdronken persoon zoeken’. Recent is gestart met een nieuwe training ‘Mantrailing’. Hugh legt uit: “Hierbij krijgt de hond een geurbron van de vermiste en vanaf de locatie waar de persoon vermoedelijk als laatste geweest is, denk aan de voor- of achterdeur, volgt de hond aan de lijn een spoor. Bij vlakte zoeken wordt de hond in een van te voren bepaald gebied losgelaten zonder geurbron. Het dier slaat aan zodra er iemand wordt gevonden. Dit kan een levend persoon zijn, maar ook een overledene of menselijke resten. Er zijn honden die zich op één specifieke competentie richten of multifunctioneel inzetbaar zijn. Dat is afhankelijk van de soort opleiding én van de persoonlijke eigenschappen van de hond….en van de geleider. Wekelijks wordt op het vinden van levend en dood getraind, hierdoor ontwikkelen de honden een bijzonder scherp reukvermogen.”
Land en water
Sardogszhz richt zich zowel op vermissingen op het land als op en in het water. “Dat is in onze waterrijke omgeving een logische keuze”, verklaart Hugh. “We hebben beschikking over verschillende rib boten, waardoor we snel kunnen schakelen en opschalen. Recent hebben we geïnvesteerd in een eerste sidescan sonar met dank aan sponsorgelden, de tweede hopen we ook bij elkaar te kunnen ‘sprokkelen’. Hiermee kunnen we ‘objecten’ in het water detecteren en de ruimte tussen het wateroppervlak en de bodem in kaart brengen. Met dit soort technieken kunnen we onze zoekacties enorm versnellen. Dat is ontzettend belangrijk, want bij een vermissing telt elke seconde. We hebben in een korte tijd een flinke professionaliseringsslag doorgemaakt, maar het kan natuurlijk altijd nóg beter. We blijven honden en geleiders trainen, maar zijn ook afhankelijk van giften en sponsoren. Hier wil ik echter niet de nadruk op leggen met dit verhaal. Het gaat er in eerste instantie om dat mensen ons weten te vinden als er sprake is van een vermissing.” Hugh benadrukt: “Er is geen drempel, bij twijfel, bel ons gewoon. Daar zijn we voor!”
“Bij een vermissing telt elke seconde”
Trainingslocaties gezocht
Ondernemers en agrariërs kunnen hun terrein beschikbaar stellen voor trainingsdoeleinden. “Afwisseling in terrein is goed voor de ontwikkeling, dus hoe op hoe meer locaties we terecht kunnen, hoe beter. We trainen veel buiten, maar de mogelijkheden in de Hoeksche Waard zijn beperkt doordat veel gebieden zijn aangemerkt als Natura 2000. Gelukkig zijn er ook bedrijven waar we terecht kunnen op het buitenterrein of in het magazijn en/of de winkel. Natuurlijk laten we geen sporen achter en gaan we overal zorgvuldig mee om. Als tegenprestatie verzorgen we bijvoorbeeld graag een keer een demonstratie of informatiebijeenkomst voor het personeel.”
Ook tijdens zoekacties moet Sardogszhz zich houden aan de regels van de omgeving. “We moeten altijd melding maken bij de betrokken instanties”, vervolgt Hugh. “Denk aan Natuurmonumenten en Staatbosbeheer, zodat we tijdens een zoekactie de zeearenden niet verstoren. En als we drones via het SOS DroneTeam inzetten, dan moet er melding gemaakt worden bij Defensie, omdat de Hoeksche Waard een laagvlieggebied is. Er komt achter de schermen serieus veel regelwerk bij kijken, voordat we mogen starten met een zoekactie, maar inmiddels kennen we alle kanalen wel zo’n beetje, waardoor we ook op dit onderdeel steeds sneller kunnen schakelen.”
Het afgelopen jaar is Sardogszhz ongeveer acht keer ingezet bij een melding, waarvan vier grootschalige zoekacties op water en diverse inzetten op land. De stichting is 24/7 bereikbaar voor mensen die te maken hebben met een vermissing. Daarnaast werkt Sardogszhz aan het verder versterken van de relatie met onder andere de politie, recherche en de lokale brandweer, want zoals Hugh besluit: “Hoe korter de lijntjes, hoe sneller de actie. Iedereen kan het team van Sardogszhz inschakelen, er zijn geen kosten aan verboden. Onze beloning is heel simpel, als we vinden, hebben we voldoening en weten we waar we het voor doen. “
